Żywność dla przyszłości: edukacja a wybory konsumenckie. jak mówić o zrównoważonym rozwoju?

Niezdrowa dieta powoduje liczne koszty ukryte. Szacuje się, że obecnie stanowią one około 10 proc. światowego PKB. Wartości te wciąż wzrastają. Nasza planeta nie jest w stanie przyjąć dalszych wzrostów produkcji i jej ekspansji na kolejne tereny, a choroby w społeczeństwie zaczynają ograniczać możliwości dalszego rozwoju.

Według raportu „Food and Agriculture Organization – FAO” – Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa, rocznie społeczeństwa wydają 9 bilionów dolarów na choroby wynikające z nieprawidłowej diety oraz dodatkowe 3 biliony dolarów związane z negatywnym wpływem na środowisko. W samej Unii Europejskiej to odpowiednio 1,5 biliona dolarów oraz 284 miliardy dolarów. Każdego roku nieodpowiednia dieta jest przyczyną 11 mln zgonów na całym świecie oraz prowadzi do utraty łącznie 255 mln lat życia, które mogłyby być przeżyte w pełnym zdrowiu.

Uczestnicy dyskusji zauważyli, że koszty związane z powstającymi chorobami to nie tylko konieczność leczenia, ale również coraz częściej niezdolność do pracy, konieczność wypłaty świadczeń, czy też mniejsza wydajność pracy.

Udary, zawały, niezdolność do pracy, niepełnosprawność w wyniku chorób dietozależnych to tylko niektóre niebezpieczeństwa, jakie nasilają się w naszym społeczeństwie. Paneliści przekonywali uczestników do konieczności wprowadzenia tzw. diety planetarnej.

– Dieta planetarna, czyli taka, która jest korzystna dla zdrowia i dla planety. Ogromną wagę w niej ma ograniczanie produktów odzwierzęcych na rzecz produktów roślinnych – zachęcała Martyna Węgrzyn, rzeczniczka prasowa Danone.

W jaki sposób powinno się transformować rolnictwo, aby przyniosło odpowiednią ilość żywności, żeby zachowało bazę przyrodniczą i dało dobrą, zdrową i bezpieczną żywność?

– Gdyby przeciętny polski 20-latek zmienił swoją dietę na dietę planetarną, jego życie w zdrowiu przedłużyłoby się statystycznie o 8 lat – zauważa dietetyczka Katarzyna Wolnicka z think tanku Żywność dla Przyszłości, dietetyczka, ekspertka Instytutu Żywności i Żywienia oraz Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego. – Według badań obserwujemy, że na każdym etapie życia możemy wprowadzić zmiany żywieniowe, dzięki którym uzyskamy duże korzyści zdrowotne – podkreśliła.

– Złe nawyki żywieniowe są kształtowane wśród młodych osób już od najmłodszych lat – zauważa Marcin Tischner, Public Affairs Coordinator & Sustainability Expert, ProVeg Polska. – Wystarczy zwrócić uwagę na jadłospis w stołówkach szkolnych. 80% posiłków zawiera mięso, z czego ponad połowa, mięso czerwone oraz przetworzone. Dania na bazie roślin strączkowych stanowią niecałe pół procent.

Proporcje te są zaburzone w diecie całej populacji. Przeciętny Polak je rocznie około 70kg mięsa, a roślin strączkowych około 2-3kg. Jest to niezgodne z zaleceniami. Jak więc dotrzeć do młodzieży, by kierowała swoje wybory dietetyczne względami planetarnymi:

– To jak wygląda system produkcji żywności, determinuje nasze wybory konsumenckie. Dzisiaj nie jest łatwo dokonywać wyborów w taki sposób, aby były one przyjazne plancie. Mówimy o żywności lokalnej i sezonowej oraz o mniejszej ilości mięsa. To, co widzimy w sklepach, czasem trafia na nasze stoły z drugiego końca świata – mówi Paulina Sobiesiak-Penszko, dyrektorka programu zrównoważonego rozwoju i polityki klimatycznej z Instytutu Spraw Publicznych. Ekspertka zwróciła uwagę na to, że politycy i biznes wciąż dążą do nawiązywania coraz to dalszych współpracy i tworzenia dłuższych łańcuchów dostaw. Porównując sklepy spożywcze, wciąż się mówi o tym, gdzie jest taniej, a nie skąd ta żywność trafia na półki sklepowe i w jaki sposób jest produkowana.

Gdzie są potrzebne największe zmiany, jak dotrzeć do najmłodszego pokolenia oraz jakie rozwiązania będą najbardziej skuteczne w poprawie decyzji żywieniowych w Polsce i na świecie – to tematy, które zdominowały dyskusję prelegentów.

Paneliści:

  • Paulina Sobiesiak-Penszko, dyrektorka programu zrównoważonego rozwoju i polityki klimatycznej, Instytut Spraw Publicznych
  • Justyna Szymani, Jeronimo Martins
  • Marcin Tischner, Public Affairs Coordinator & Sustainability Expert, ProVeg Polska
  • Maciej Makselon, językoznawca

Moderacja:

  • Katarzyna Wolnicka, think tank Żywność dla Przyszłości, dietetyczka, ekspertka Instytutu Żywności i Żywienia oraz Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego
  • Martyna Węgrzyn, kierowniczka, Dział Komunikacji Zewnętrznej, rzeczniczka prasowa, Danone