Przyszłość relacji transatlantyckich

W listopadzie Amerykanie wybiorą nowego prezydenta. Jakie będą skutki wygranej Donalda Trumpa? Co w takiej sytuacji będzie musiała zrobić Europa? Jak to wpłynie na relacje transatlantyckie? A także na gospodarkę, na przykład w obszarze technologii? O tych sprawach, idealnie wpisujących się w hasło tegorocznej edycji Europejskiego Forum Nowych Idei „Co będzie jutro?” rozmawiali goście panelu „Przyszłość relacji transatlantyckich”.

Były premier RP Jan Krzysztof Bielecki, uważa że nie ma aż tak dużego znaczenia czy nowym prezydentem USA będzie Donald Trump czy Kamala Harris. – Sylvie Kauffmann w Le Monde pisze, że jeśli wygra Trump, to będziemy musieli zbudować w Europie opozycyjną grupę do jego polityki. To kompletne niezrozumienie obecnej sytuacji. USA dzisiaj mają wyraźną przewagę nad Europą, choćby w kwestii demograficznej czy wojskowej. My surowców mamy mało, populacja się starzeje, a dyskutujemy jak tu wybrać prezydenta USA. To dobry temat na rozmowę 25 lat temu, w czasach pokoju i dobrobytu. W dzisiejszych czasach musimy zaakceptować rzeczywistość, zreorganizować się, zrobić coś z koniem trojańskim czyli Węgrami i dowieść że UE jako organizacja jest zdolna dostosować się do zmieniającej się sytuacji – mówił podczas panelu na Europejskim Forum Nowych Idei były premier polskiego rządu.

Andrzej Lubowski przestrzegał przed skutkami wyboru Donalda Trumpa na prezydenta Stanów Zjednoczonych. – Izolacjonizm, który będzie miał miejsce jeśli wygra Trump, jest destabilizujący i niebezpieczny. Będzie to szczególnie niebezpieczne dla Europy. Przez ostatnie lata USA intensywnie pomagały będącej w kłopotach Europie. Stawką jest ostra zmiana bądź kontynuacja – wyraził opinię publicysta, znawca polityki i rynku amerykańskiego.

Inaczej współczesny izolacjonizm rozumie Katarzyna Pisarska, profesor, współzałożycielka oraz przewodnicząca Rady w Fundacji im. Kazimierza Pułaskiego, SGH. – Jest fundamentalne niezrozumienie czym jest obecnie Partia Republikańska, szczególnie jeśli chodzi o izolacjonizm. Najnowsze badania z Luizjany pokazują, że amerykański wyborca wcale nie jest izolacjonistą. Przeciętny Republikanin myśli, że USA powinny być obecne na świecie, choćby w Azji czy na Bliskim Wschodzie, jest w nich duże wsparcie dla Izraela. To nie jest izolacjonizm w starym wydaniu. On bardziej skupia się na transakcjonizmie. Czyli oni mówią: bardzo chętnie będziemy współpracować, ale jednocześnie pytają: co za to dostaniemy w zamian? – powiedziała na EFNI Katarzyna Pisarska.

– Dla każdego brytyjskiego rządu kluczowe są dwie relacje z USA i UE – zaczęła swoje wystąpienie Anna Clunes, Ambasador Wielkiej Brytanii w Polsce. – Pokazaliśmy w ostatnich latach, że może opuściliśmy unię, ale nie Europę. Dowodem było chociażby nasze zaangażowanie w pomoc Ukrainie. W USA wybór leży w obywatelach tego kraju. Nasze wspólne bezpieczeństwo i dobrobyt są niezależne od rezydenta Białego Domu. Potrzebujemy USA, one potrzebują nas. Cokolwiek się stanie, będziemy inwestować w te relacje – zapewniła Anna Clunes, podkreślając też, jak dobre są obecnie relacje Wielkiej Brytanii z Polską.

Marta Poślad, dyrektor, CEE & Transatlantic Public Policy, Google zwróciła uwagę na aspekt technologiczny relacji transatlantyckich. – Dzieje się właśnie rewolucja, która zdarza się raz na pokolenie. Mam na myśli boom na sztuczną inteligencją, która całkowicie przedefiniowuje to jak działa gospodarka czy społeczeństwo. W moim przekonaniu to początek niesamowitej przygody. W naszej współpracy transatlantyckiej kluczowe jest w tym wypadku to, żeby powstrzymać wykorzystanie jej przez tych, którzy chcą użyć jej do czegoś złego. Naszą odpowiedzialnością jest, aby to chronić – podkreśliła Marta Poślad.

W panelu udział wzięli:

Anna Clunes, Ambasador Wielkiej Brytanii w Polsce

Jan Krzysztof Bielecki, były premier RP

Andrzej Lubowski, znawca polityki i rynku amerykańskiego, publicysta

Katarzyna Pisarska, profesor, współzałożycielka oraz przewodnicząca Rady w Fundacji im. Kazimierza Pułaskiego, SGH

Marta Poślad, dyrektor, CEE & Transatlantic Public Policy, Google.

Rozmowę prowadziła Karolina Zbytniewska, redaktorka naczelna EURACTIV.pl, CEU Democracy Institute, UW.