„Tsunami odpadowe”. Jak nie utonąć w opakowaniach

Ostatnie miesiące to nieustanne zmiany w polskich i unijnych przepisach związanych z opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. System kaucyjny, projekt rozporządzenia PPWR, SUP czy ROP to tylko niektóre działania legislacyjne podjęte w minionych miesiącach dotyczące tego obszaru.

Podczas dyskusji na EFNI 2023 eksperci z grupy ds. Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta w Radzie GOZ przy Konfederacji Lewiatan rozmawiali o tworzonej rzeczywistości prawnej i perspektywach gospodarki odpadami.

„Rzeczywiście mamy do czynienia z tsunami odpadowym. W skali europejskiej produkujemy dwa miliardy ton odpadów rocznie. Jedna czwarta to odpady komunalne, zmieszane, z którymi niewiele da się później zrobić, a liderami produkcji są kraje takie jak Austria czy Luksemburg. Komisja Europejska próbuje temu przeciwdziałać. W Polsce jednak to tsunami próbujemy okiełznać od końca, budując dom od dachówek, nie od fundamentów – wiele przepisów jeszcze nie zostało wprowadzonych” – mówiła Katarzyna Barańska, szefowa zespołu dekarbonizacji, partner w kancelarii Osborne Clarke.

„Wciąż brakuje dyrektywy o rozszerzonej odpowiedzialności producenta”, zgodziła się Joanna Leoniewska-Gogola, zastępczyni dyrektora ds. zrównoważonego rozwoju i ekonomii, Deloitte. „Firmy muszą wziąć odpowiedzialność za cały cykl życia produktu”, dodała.

„O potrzebie ustawy o systemie kaucyjnym od dawna mówiły zarówno branża napojowa, jak i browary. Do jej obecnego kształtu mamy jednak wiele uwag”, mówił Piotr Romańczuk, dyrektor ds. ochrony środowiska, Grupa Maspex, wskazując, między innymi, na czas – niecałe 14 miesięcy od wejścia ustawy w życie do momentu obowiązywania nowych obowiązków prawnych – jako kluczową wadę obecnych rozwiązań.

„Wyzwaniem dla producentów będzie dostęp do surowca”, mówiła Anna Grom, prezes zarządu, Interzero Polska oraz Interzero Circular Solutions Europe. „Czasu rzeczywiście nie ma, a instalując butelkomaty na rynku włoskim proces wstawienia jednej maszyny trwał nawet do półtora miesiąca”.

Istotna jest się zmiana nastawienia konsumentów, na co zwracał uwagę Robert Szyman, dyrektor generalny, Polski Związek Przetwórców Tworzyw Sztucznych: „Ponad czterdzieści procent wody i napojów spożywamy poza miejscem zamieszkania. To doskonała okazja do zaśmiecania”.

Debatę prowadził Piotr Mazurek, Konfederacja Lewiatan